Δεν υπάρχει σχεδόν καμία κυβέρνηση στον κόσμο που να μην έχει καταλάβει ακόμη τη σημασία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης στην επικοινωνία με τους πολίτες. Και ενώ οι «πρωτοπόροι» στη χρήση τους, όσον αφορά τον δημόσιο τομέα, είναι κυρίως οι πολιτικοί (χαρακτηριστικό παράδειγμα η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ Μπαράκ Ομπάμα κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του 2008), ήδη και τα κυβερνητικά γραφεία, αυτά δηλαδή που συχνά δουλεύουν μακριά από το δημόσιο βλέμμα, αρχίζουν να ακολουθούν ολοένα και περισσότερο αυτήν την τάση.

Πρόσφατη έρευνα από το έγγραφο εργασίας του ΟΟΣΑ με τίτλο “Social Media Use by Governments” δείχνει ότι από το Νοέμβριο του 2014, από τις 34 χώρες του ΟΟΣΑ, οι 28 έχουν ένα λογαριασμό Twitter για το γραφείο που εκπροσωπεί το κορυφαίο εκτελεστικό όργανο (αρχηγός του κράτους, επικεφαλής της κυβέρνησης, ή κυβέρνηση στο σύνολό της), και 21 έχουν λογαριασμό στο Facebook.

Αν και οι κυβερνητικοί θεσμοί δεν είναι οι πρώτοι που έρχονται στο μυαλό του μέσου πολίτη όταν σκέφτεται ποιους να ακολουθήσει στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει παρατηρηθεί ότι, σε ορισμένες χώρες, οι λογαριασμοί αυτοί έχουν αποκτήσει σημαντικό ενδιαφέρον. Χρησιμοποιώντας δεδομένα που συλλέγονται από το Twiplomacy υπολογίσθηκε ο αριθμός των χρηστών του Twitter σε σύγκριση με τον πληθυσμό των χωρών τους.

Από τη μέτρηση φαίνεται ότι οι «συνήθεις ύποπτοι» (δηλαδή @WhiteHouse & @Number10Gov) βρίσκονται μεταξύ των πιο δημοφιλών. Ωστόσο, αναδείχθηκαν και άλλες κυβερνήσεις πολύ δραστήριες στα social media, από χώρες της Λατινικής Αμερικής, όπως το Ecuador, η Chile και η Costa Rica. Το πλήρες σύνολο δεδομένων της μέτρησης είναι διαθέσιμο εδώ. Η μέτρηση αφορά στοιχεία Ιουνίου 2014, συνεπώς πολλοί από τους λογαριασμούς έχουν εξελιχθεί ως σήμερα με ταχείς ρυθμούς. Για παράδειγμα, ο @PMOIndia έχει σχεδόν τριπλασιάσει τους «ακόλουθούς» του από τότε, ανεβαίνοντας πλέον στα 4,8 εκατομμύρια, γεγονός που τον καθιστά τον 2^ο «δημοφιλέστερο» λογαριασμό κεντρικής κυβέρνησης στο Twitter σε απόλυτα νούμερα (αν και ακόμη παραμένει χαμηλά σε ποσοστό σε σχέση με τον πληθυσμό της χώρας).

Ποιος είναι, όμως, ο αντίκτυπος που οι κυβερνήσεις θα έπρεπε να περιμένουν από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης; Είναι μόνο ματαιοδοξία και πίεση; Σίγουρα όχι.

Η ισπανική αστυνομία (στο Twitter, το Facebook και το YouTube) φαίνεται να είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα χρήσης των social media για την οικοδόμηση μιας μακροπρόθεσμης σχέσης εμπιστοσύνης με τους πολίτες και την παροχή καλύτερων δημόσιων υπηρεσιών.

Αντίστοιχο παράδειγμα, το δανέζικο @Skattefar. Ξεκίνησε ως ανάγκη της εθνικής φορολογικής αρχής να καταστήσει ευκολότερη την υποβολή φορολογικών δηλώσεων από τους πολίτες και σήμερα αποτελεί ένα από τα καλύτερα παραδείγματα του πώς μια εφορία «κοινωνικοποείται».

Οι κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν τα social media και για εσωτερικούς σκοπούς. Η κυβέρνηση του Καναδά χρησιμοπoίησε δημόσιες πλατφόρμες όπως το Twitter και εσωτερικές πλατφόρμες όπως η GCpedia και η GCconnex  για να διεξάγει μια σημαντική άσκηση αύξησης της συμμετοχής & εμπλοκής των εργαζομένων (Blueprint 2020) ώστε να αναπτύξει ένα όραμα για το μέλλον των καναδικών ομοσπονδιακών δημόσιων υπηρεσιών.

Μιλώντας για την αύξηση της αποτελεσματικότητας του δημόσιου τομέα, κάτι εντυπωσιακό που αξίζει να αναφερθεί είναι η απόφαση ενός Ολλανδού διευθυντή ερευνητικού κέντρου να εγκαταλείψει την ηλεκτρονική αλληλογραφία, την οποία αντικατέστησε με τα social media.

Υπάρχουν κι άλλα πολλά παραδείγματα που θα μπορούσαν να αναφερθούν. Αλλά το μεγάλο ερώτημα είναι πώς μπορούμε να αρχίσουμε να εκτιμάμε την επίπτωση αυτών των διαφορετικών πρωτοβουλιών; Γιατί όπως ξέρουμε ήδη από τον 19ο αιώνα, «αν κάτι δεν μπορείς να το μετρήσεις, δεν μπορείς να το βελτιώσεις”. Ορισμένες πτυχές της μέτρησης της απήχησης των social media μπορούμε να τις «δανειστούμε» από τον ιδιωτικό τομέα, όσον αφορά στην παρουσία, τη δημοτικότητα, τη διείσδυση και την αντίληψη. Όσον αφορά, όμως, στον σκοπό, δημόσιος και ιδιωτικός τομέας διαφέρουν. Σχεδόν όλες οι εταιρείες θέλουν να υπολογίσουν την απόδοση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με βάση το αν αυτό τους βοηθά να βελτιώσουν τα έσοδά τους. Στον δημόσιο τομέα, ο σκοπός σπάνια προσδιορίζεται με όρους εμπορικούς.

Μια καλή εκτίμηση της απήχησης των social media στον δημόσιο τομέα θα πρέπει, επομένως, να οικοδομηθεί με γνώμονα τον σκοπό του. Αυτό είναι πολύ πιο δύσκολο να μετρηθεί και περιλαμβάνει ένα μείγμα ποσοτικών δεδομένων (π.χ. προσέγγιση του κοινού-στόχου) και ποιοτικών στοιχείων (π.χ. μελέτες που περιγράφουν απτά αποτελέσματα). Το «Social Media Use by Governments» προτείνει ένα πλαίσιο σταδιακής «μέτρησης» των κοινωνικών μέσων – από τη μέτρηση της παρουσίας, της δημοτικότητας, της διείσδυσης και της αντίληψης, ως τον σκοπό. Ο στόχος του πλαισίου αυτού είναι να βοηθήσει τις κυβερνήσεις να κάνουν τις σχετικές μετρήσεις και να αρχίσουν να περιλαμβάνουν τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μεταξύ των δραστηριοτήτων τους.

Μπορεί αυτή η έρευνα να μην αποτελεί ακριβώς επιστήμη, αλλά, παρόλα αυτά, ο ΟΟΣΑ ξεκινά συνεργασία με τις κυβερνήσεις των κρατών μελών και των εταίρων για να αναπτύξει ένα σύνολο εργαλείων που θα βοηθήσουν τους πολιτικούς ιθύνοντες να εφαρμόσουν τη Σύσταση του ΟΟΣΑ για τις Ψηφιακές Κυβερνητικές Στρατηγικές, συμπεριλαμβανομένων των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Οι αναλυτές της Διεύθυνσης Δημόσιας Διακυβέρνησης & Εδαφικής Ανάπτυξης του ΟΟΣΑ, Arthur Mickoleit & Ryan Androsoff, καλούν όποιον επιθυμεί να συμβάλει με τα σχόλιά του στο Twitter στη βελτίωση της μέτρησης του αντίκτυπου της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τις κυβερνήσεις, στέλνοντας στα @arturelis and @RyanAndrosoff ή χρησιμοποιώντας το hashtag #eleaders.

Από τους Arthur Mickoleit & Ryan Androsoff, αναλυτές της ψηφιακής κυβερνητικής στρατηγικής, της Διεύθυνσης Δημόσιας Διακυβέρνησης & Εδαφικής Ανάπτυξης του ΟΟΣΑ.

Πηγή: oecdinsights.org/2015/02/18/measuring-government-impact-in-a-social-media-world/